De crowdfundingsactie voor de J.M.A. Biesheuvelprijs 2018 eindigt op 18 februari. Tot die tijd geven we om de paar dagen het woord aan een ambassadeur van het korte verhaal. Vandaag: een ode aan het korte verhaal van Sytske van Koeveringe.  

U kunt hier bijdragen aan het prijzengeld van de J.M.A. Biesheuvelprijs – we danken u zeer! 

Weet je wat nou leuk zou zijn?

Dat als je bijvoorbeeld de afwas doet en een beetje afwasmiddel in het water drupt, je aandacht ineens wordt getrokken door een woord op de verpakking van de fles afwasmiddel. Je keert de fles om en leest de kleine lettertjes op de verpakking. Wat blijkt? Het woord dat je afleidde is de titel en de kleine lettertjes vormen een kort verhaal over bijvoorbeeld het verlies van een vader. Je zult het uitlezen, je zult iets denken, je zult ergens anders aan denken, iets waaraan dat verhaal je deed denken, je zult even voor je uitstaren, misschien zelfs mijmeren. Om uiteindelijk in een andere staat van zijn weer verder te gaan met je afwas.

De afwas moet helaas ook worden afgedroogd, je aandacht wordt wederom getrokken – ditmaal door het lipje van de theedoek. Niet omdat er informatie op staat over hoe je hem moet wassen, of waar hij is gemaakt – dat weten we inmiddels wel. Het komt doordat er een ultra mini kort verhaal op staat, over bijvoorbeeld twee exen die in dezelfde ruimte geraken.

Het zou nog leuker zijn als zulke korte verhalen zich herhalen op de koelkast, de oven, de radiator – geen merk of klok, maar een kort verhaal. Op de verpakking van je kruiden, je bakolie of je koffie en aan je theezakje – En nee, niet van die cheapy vragen als: waar verlang je naar? Maar dat er daadwerkelijk een verlangen wordt uitgeschreven door middel van juist gekozen woorden. Dat wanneer je het verhaal leest, je ziet dat erover is nagedacht, over het ritme van de tekst, de opmaak of dat je op zoek gaat naar de betekenis van de titel van het desbetreffende korte verhaal. Of dat door het verhaal sommige woorden een bepaalde lading krijgen waar je zelf nooit op was gekomen.

Het zou extra leuk worden als er op de lipjes van je kleding, van je ondergoed, van je handdoek, of op de verpakking van je nieuwe sokken ook korte verhalen staan.

Het zou supertof zijn dat wanneer je naar buiten gaat de billboards een kort verhaal laten zien, en ja, ze vertellen dat al met strakke, egale, jonge,  frisse, niet-geurende, gespierde en lenige lichamen. Maar ik heb het over verhalen gemaakt uit tekst. Teksten over mensen die onhandig zijn, of suf, of lelijk, of heel mooi, of mensen die haten, of verhalen die bestaan uit een landschap dat beschreven wordt, of over een dier, of over een brug, of zoiets vaags als aantrekkingskracht, of over woedeaanvallen, of over lamlendigheid, of waarin niets gebeurt en dat je je afvraagt: Jezus, waarom lees ik dit? Of: tering, van wie is dit stomme verhaal? Maar jongens: alsof het leven de hele tijd leuk is. Een kort verhaal zijn kan dus óók prima saai of stom zijn.

Dus daarom wil ik verhalen op de posters in de bushokjes, op de plattegronden in die bushokjes, ik wil niet dat de bus me vertelt dat hij naar Meppel rijdt, maar een kort verhaal. Maar ook langs de wegen, daar waar anders wordt aangegeven dat je langzaam moet rijden, en op verkeersborden, vrachtwagens, de jassen van het blauw op straat, de graffiti op muren, de stickers op een stoplichtpaal, op T-shirts van toeristen, op de mutsen van die toeristen, op dat tijdschemabord van de NS.

Op je telefoon: je adresboek, je facebook, je Instagram, en weet ik wat voor apps je nog meer hebt. Die dienen niet meer waarvoor je ze gebruikte. Ze geven enkel en alleen een kort verhaal weer –

over bijvoorbeeld iemand die vreemd gaat –

of juist over iemand die alleen maar rendieren verzamelt in zijn leven –

of over een pot aarde die hard wordt in de winter.

Het nieuws? Publiceert alleen nog maar korte verhalen over dingen waar je normaliter nooit over nadenkt, bijvoorbeeld over een deurstop, of een wc-borstel, of een schoenlepel, dingen die je nodig hebt, maar waar je nooit bij stilstaat. Ja, dat doet het nieuws. De kranten dus ook. Al richten zij zich vooral op de verhoudingen tussen de dingen en de mensen.

En hey! Wat te denken van je post?

Geen onmogelijke tekst van de belastingdienst die er uiteindelijk op neerkomt dat je iets moet betalen ook al weet je niet waarvoor, maar een kort verhaal met bijvoorbeeld een onbehendige seksscène.  

Of op je liniaal of een geodriehoek – God mag weten wie die dingen nog gebruikt, maar skip die cijfers en plaats er een kort verhaal op! Op je pen, je potlood, je aansteker, je luciferdoos, of op je sigarettenpakje!

Het zou toch godverdomme fantastisch zijn als je in een café zit en er op de verpakking van het koekje bij je koffie een kort verhaal staat!?

Fles wodka: kort verhaal.

Fles wijn: kort verhaal, dat je lekker lam een verhaal gaat zitten lezen.

Bierviltje: kort verhaal.

Glazen bier: kort verhaal.

Menukaart: kort verhaal.

Servetjes: kort verhaal.

Je pinpas: kort verhaal.

Je geld! Kort verhaal, sowieso op je geld een kort verhaal! Óók op het vijfcentje.

JA!

Het merk op het schort van degene die bedient: kort verhaal.

De glimlach van degene die bedient: kort verhaal.

De kassabon: kort verhaal.

Je date: kort verhaal.

O ja, waarom?
Omdat als ik het zelf niet al doe, de verpakkingen, verkeersborden, reclames et cetera me wel aan mezelf doen twijfelen. En ik na het lezen van een kort verhaal, hoe mooi of suf het ook was, ik steevast eventjes ergens anders ben. En dat zou ik graag op ieder moment, tijdens iedere handeling, willen ervaren. Mijn vrijgevigheid is zo groot dat ik erop sta dat alle mensen van de wereld dit ook moeten ervaren, ik leg het ze op als een kleine dictator: Jongens! Drink, eet, adem en léés in godsnaam korte verhalen.

Van Sytske van Koeveringen verscheen vorig jaar de roman Het is maandag vandaag (De Bezige Bij). Ze was te lezen in onder meer De Gids, op Hard//Hoofd, De Fusie en Das Magazin.

De Biesheuvelprijs dankt Marieke de Groot voor het aandragen en begeleiden van deze bijdrage.